رئیس مرکز انتقال خون آبادان از اهدای بیش از ۱۲ هزار واحد خون سالم توسط آبادانی‌ها در سال گذشته خبر داد و گفت: در این شهرستان تاکنون با مشکل کمبود خون مواجه نشده‌ایم.
«اهدای خون سالم، اهدای زندگی است»، این شعار چند سالی است که با نظر سازمان جهانی انتقال خون، جایگزین شعار قبلی انتقال خون، یعنی «اهدای خون، اهدای زندگی است» شده، شعاری که همه ما بارها و بارها روی دیوارهای شهر، و یا در آگهی‌های مختلفی تبلیغاتی با آن مواجه شده‌ایم و به خوبی اهمیت آن را درک می‌کنیم.
شاید برای تک‌تک ما پیش آمده که یک یا چند نفر از اعضای خانواده و یا بستگان و دوستانمان، به علت مشکلات جسمانی یا سلامی که برایشان اتفاق افتاده، نیاز به تزریق خون داشته باشند و در این زمان است که خون اهدا شده به آن‌ها به معنای واقعی کلمه، زندگی بخش آن‌ها می‌شود.
با علم به این موضوع که هر قطره خون اهدا شده از طرف ما می‌تواند برای فردی که خون زیادی از دست داده، زندگی‌بخش باشد، شوق اهدای خون در همه ما وجود دارد. با نزدیک شدن به روز اهدای خون، تصمیم گرفتیم که به سازمان انتقال خون آبادان رفته و از وضعیت اهدای خون در این شهرستان گزارشی تهیه کنیم، به این ترتیب پای صحبت‌های «سید هادی موسوی» رئیس انتقال خون آبادان نشستیم و از وضعیت فعلی این سازمان و همین‌طور شرایطی که برای اهدای خون لازم است، سوالاتی پرسیدیم که در این گفت‌وگو می‌خوانید.
آماری از اهدای خون در شهرستان آبادان اعلام کنید.
در سال گذشته، ۱۲ هزار و ۴۲۵ واحد خون‌گیری در آبادان داشتیم و از این تعداد خون اهدایی، پک‌سل یا گلبول قرمز متراکم (pc)، پلاکت، پلاسما و فاکتور ۸ انعقادی تهیه می‌کنیم، در حقیقت این تعداد بعد از انجام معاینات پزشکی و تایید صلاحیت، موفق به اهدای خون شدند، در مورد مراحلی که افراد پیش از اهدای خون باید بگذرانند باید گفت، افرادی که برای اهدای خون مراجعه می‌کنند، ابتدا در پذیرش ثبت‌نام می‌کنند که برای ثبت نام افراد ابتدا احراز هویت شده و سپس به اتاق معاینات راهنمایی می‌شوند، در آخرین مرحله مصاحبه‌ای توسط پزشک از آن‌ها انجام می‌گیرد که ما به مجموعه این مراحل اصطلاحا غربالگری می‌گوییم، اگر مشخص شد که فرد قادر به اهدای خون است، به اتاق خون‌گیری معرفی می‌شود، درغیراینصورت از اهدای خون معاف می‌شود و پزشک علت عدم خون‌گیری را برای وی توضیح می‌دهد.
صلاحیت اهدای خون افراد چگونه مشخص می‌شود؟
بدیهی است که همه افراد قادر به اهدای خون نیستند و تمایل به انجام این‌کار به تنهایی کافی نیست تا صلاحیت اهدای خون بیابیم، افرادی که دارای فشار خون بالا هستند، ناراحتی قلب دارند، برخی عمل‌های جراحی انجام داده‌اند، ناراحتی‌های حاد کلیوی دارند یا بعضی داروهای خاص را مصرف می‌کنند، از اهدای خون معاف می‌شوند و برخی از این افراد بنابر تشخیص پزشک به طور دائم از خون دادن معاف می‌شوند، اما سایر افراد ممکن است بعد از درمان و یا گذراندن یک دوره زمانی خاص، قادر به اهدای خون باشند.
چه آزمایش‌هایی از خون‌های اهدایی گرفته می‌شود؟
آزمایش هپاتیت B، هپاتیت C، HIV و سفلیس هستند، زیرا این‌ها بیماری‌هایی است که از طریق خون منتقل می‌شوند، اما بیماری‌های دیگری از قبیل دیابت و فشار خون به این علت که افراد مبتلا از وجود آن‌ها باخبر هستند، در مصاحبه با پزشک مشخص می‌شوند، در مصاحبه، پزشک در حدود ۲۰ تا ۳۰ سوال را از افراد می‌پرسد که طی این سوالات آن‌ها را به گونه‌ای غیرمستقیم به گفتن مشکلات جسمانی که دارند، وادار می‌کند اما زمانی هم هست که فرد مشکلی دارد که نمی‌خواهد بگوید، در این مواقع ما صندوقی داریم به نام «صندوق محرمانه»، در ضمیمه فرم ثبت نامی که برای افراد تهیه می‌شود، دو عدد برگ کاغذ با رنگ‌های سبز (بلی) و قرمز (خیر) وجود دارد که فرد بنا به وضعیت خود، یکی از آن‌ها را در صندوق می‌اندازد، بعدا ما این برگه‌ها را به طور محرمانه خارج می‌کنیم و افرادی که برگه‌های سبز انداخته‌اند شامل خون‌گیری می‌شوند و افرادی که برگه قرمز انداخته‌اند، خون اهدایی آن‌ها از گردونه حذف می‌شود، اما با این‌حال بعد از خون‌گیری آزمایش‌های لازم را روی تمامی خون‌ها انجام می‌دهیم، چراکه ممکن است افراد بیماری‌هایی داشته باشند که از وجود آن‌ها اطلاع ندارند.
فواید اهدای خون برای بدن چیست؟
نخستین فایده‌ای که اهدای خون برای بدن دارد، رقیق کردن خون است، زیرا همانطور که می‌دانید گلبول‌های قرمز حدودا ۱۲۰ روز عمر می‌کنند و بعد از آن می‌میرند و در گردونه خون باقی می‌مانند که مقداری از آن در طحال و مقداری در کبد ذخیره می‌شوند و مقداری دیگر در جریان خون باقی می‌مانند که این امر موجب غلظت خون می‌شود، اما برخی افراد به طور طبیعی بدن آن‌ها خون‌ساز است و یا به هر علتی غلظت خون‌شان بالاست و این غلظت، خون‌رسانی به قسمت‌های مختلف را با مشکل مواجه می‌کند، بنابراین وقتی خون اهدا می‌کنیم، خونمان رقیق می‌شود و اکسیژن رسانی به اندام‌ها صورت می‌گیرد، اما مهم‌ترین فایده‌ای که اهدای خون دارد، همان شعار اهدای زندگی است، اگر به یک فرد خون بدهیم و به او زندگی ببخشیم، گویی به همه انسان‌ها زندگی بخشیده‌ایم، چه بسا خونی که در اینجا دریافت می‌شود برای چهار نفر قابل استفاده است به این صورت که پلاکت، پلاسما، فاکتور ۸ و گلبول قرمز آن هرکدام می‌توانند برای فرد جداگانه‌ای استفاده شوند، در حقیقت در قسمت فرآورده‌های خونی، این خون تجزیه شده و استفاده‌های متعددی از آن می‌شود، هر بیمار به یکی از این فرآورده‌ها نیاز پیدا می‌کند مگر اینکه فرد تصادفی باشد که چون خون زیادی از وی رفته، خون کامل برایش تزریق می‌شود، البته در این مواقع هم معمولا پک‌سل و پلاسما تزریق می‌شود که می‌تواند جایگزین خون کاملا فرد شود.
کارت گروه خونی به چه منظور صادر می‌شود؟
کارت‌های گروه خونی تنها برای اطلاع افراد از وضعیت سلامتی آن‌ها صادر می‌شود، در واقع سلامت فرد از آن بیماری‌هایی که ذکر شد، یعنی مبتلا به هپاتیت، ایدز و سفلیس نباشند، در گذشته افراد دارنده کارت چنانچه برای بستگان درجه یک خود نیاز به خون داشتند می‌توانستند از این کارت استفاده کرده و خون بدون جایگزین دریافت کنند که این موضوع چند سالی است منسوخ شده به این صورت که سازمان انتقال خون موظف است خون مورد نیاز شما را تامین کند و این موضوع ارتباطی به عضویت افراد در سازمان ندارد و ما موظف هستیم حتی برای افرادی که تاکنون خون اهدا نکرده‌اند نیز این کار را انجام دهیم.
خون‌های اهدا شده در آبادان پاسخگوی نیازها است؟
در آبادان تاکنون با مشکل کمبود خون مواجه نشده‌ایم، گرچه ممکن است در سال یک بار آن‌هم در ماه مبارک رمضان میزان خون‌گیری با کاهش مواجه شود اما در این ۳۰ و چند سال سابقه‌ای که در انتقال خون دارم و از وضعیت خون‌گیری در استان نیز باخبرم، همواره شاهد این بوده‌ام که مردم کمتر شهرستانی پیدا می‌شوند که مانند آبادان به این میزان و با این اشتیاق خون بدهند و این حکایت از آگاهی بالای مردم آبادان نسبت به مزایای اهدای خون دارد، گاهی پیش آمده که در مورد گروه‌های خونی خاصی نظیر O منفی یا AB منفی که گروه‌های کمیابی هستند، با کمبود مواجه شویم اما معمولا این اتفاق نمی‌افتد، علاوه بر آن ما خون شهرستان‌های خرمشهر و شادگان را نیز تامین می‌کنیم، زیرا انتقال خون خرمشهر آزمایشگاهی برای فرآوری خون ندارد و خون‌های دریافتی آن‌ها برای تجزیه و فرآوری به آبادان ارسال می‌شود و شهرستان شادگان هم که اصلا پایگاه انتقال خون ندارد، این دو گروه خونی که ذکر شد از آنجا که در افراد بسیار کمتری دیده می‌شوند نسبت به سایر گروه‌های خونی، بنابراین تقاضای کمتری هم برای آن‌ها وجود دارد اما گروهی مانند A مثبت یا O مثبت چون افراد بیشتری دارای این دو گروه خونی هستند، به همان نسبت تقاضا برای آن‌ها نیز بیشتر است.
ارتباط ادارات انتقال خون شهرستان‌ها در استان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در سازمان انتقال خون خوزستان همه ادارات به هم وصل هستند و فعالیت آن‌ها محدود به شهرستان نمی‌شود، گاهی ممکن است خون‌های دریافتی ما بیشتر از حد نیاز مصرفی باشد، چراکه یک کیسه خون را ۳۵ روز بیشتر نمی‌توان نگهداری کرد، بنابراین همیشه از شهرستان‌های استان به انتقال خون مرکز استان کمک می‌شود، چراکه عمل‌های جراحی بزرگی در شهرستان‌ها معمولاً انجام نمی‌شوند و این باعث می‌شود خون‌های زیادی اضافه داشته باشیم، در حالی که مردم از تمام استان برای انجام عمل‌های جراحی به اهواز مراجعه می‌کنند، از جمله از شهرستان آبادان، بنابراین خون زیادی در مرکز استان مورد نیاز است و این خون‌هایی که می‌فرستیم نه تنها برای مردم شهر خودمان بلکه برای مردم سایر شهرستان‌های استان نیز استفاده می‌شود.
